Filozofowie starożytności


Według historii okazuje się, że filozofia starożytna jest najstarszą, jaka istnienie w ogóle na świecie. Jednocześnie dzieli się ją między innymi na filozofię i kulturę Babilonu, Mezopotamii, a przede wszystkim starożytnej Grecji oraz Rzymu. Inne źródła podają, że filozofia starożytna jest pierwszą epoką w filozofii Zachodu i zawiera w sobie przede wszystkim myśli antycznej Grecji i Rzymu. Początek mniej więcej datowany jest wtedy na działania i życie Malesa z Miletu na koniec siódmego wieku przed naszą erą. Z kolei koniec epoki starożytności trudno jest jasno i wyraźnie zakreślić. Symbolicznie przyjmuje się, że był to mniej więcej rok 476 naszej ery ze względu na koniec zachodniej częściej starożytnego imperium rzymskiego. Najprościej podzielić można epokę starożytności na kilka dziedzin, jak: początki filozofowania, filozofię przedsokratejską, Sokrates i sokratyków mniejszych, Platona i platonizmu, Arystotelesa i arystotelizmu, cynizmu, stoicyzmu, epikureizmu, pitagoreizmu, sceptycyzmu oraz eklektyzmu.

Sokrates uważany jest za jednego z największych filozofów greckich. Urodził się i zmarł w Atenach, to była jego ojczyzna. Przede wszystkim głosił on absolutne wprost znaczenie dobra i cnoty. Uważał, że cnota jest dobrem bezwzględnym, dobrem najwyższym, o które powinno się zabiegać. Chwalił też dobro i wiedzę. Cnota jest wiedzą. Uważał, że ludzie czynią źle z powodu niewiedzy. Określał to intelektualizmem etycznym szczególnie, jeśli robione coś było z wiedzy pozornej. Ponadto kazał ćwiczyć dialektykę, a więc rodzaj dyskusji.

Arystoteles żył w czwartym wieku przed naszą erą. Obok Platona i Sokratesa uważany jest za najsławniejszego i najznakomitszego filozofa greckiego. Przedstawiał on myśli przeciwne do platońskich, ale równie spójne. Przede wszystkim skupiał się na filozofii i naukach europejskich, a także tomizmie jako chrześcijańskiej odmianie. Był założycielem szkoły filozoficznej w Ogrodach Likejonu, która to nazwa jest pierwowzorem dla współczesnego liceum. Dzielił nauki na teoretyczne, praktyczne oraz pojetyczne, czyli wytwórcze. Teoretyczne były najbardziej wartościowe. Stosował on też koncepcję niezapisanego umysłu.

Epikur żył na przełomie czwartego i trzeciego wieku przed naszą erą. Urodził się na wyspie Samos. Był twórcą epikureizmu. Był jednym z ważniejszych filozofów filozofii greckiej klasycznej. Uważał, że celem życia jest osiągnięcie pełni szczęścia. Dzielił filozofię na trzy części: fizykę do teorii przyrody, etykę do istoty szczęścia oraz kanonikę do teorii poznania. Jego kontynuatorami byli: Zenon z Sydonu, Lukrecjusz, Karneiskos z Kos oraz Filodemos z Gadary. Według prowadzonych badań był on również swoistym „mistrzem” dla Karola Marksa. Zmarł poprzez publiczne popełnienie samobójstwa w wieku lat siedemdziesięciu. Podobno przyczyną było uznanie, że cierpienia wieku starczego uniemożliwiają mu cieszenie się w pełni życiem.

Tales żył na przełomie siódmego i szóstego wieku przed naszą erą. Był filozofem, matematykiem, fizykiem, astronomem, inżynierem, politykiem, podróżnikiem, a także kupcem w starożytnej Grecji. Często określany jest jako jeden z „siedmiu mędrców” starożytności. Był on twórcą podstaw nauki i filozofii europejskiej, a także w ogóle jednym z pierwszych filozofów. Jego uczniem został Anaksymander. Jego filozofią był materializm w połączeniu z hylozoizmem. Dał on początek szkole jońskiej. Wpłynął też znacząco na antyczną myśl przyrodniczą i wiele innych.

Platon żył w piątym wieku przed naszą erą. Urodził się i zmarł w Atenach. Był greckim filozofem, głównie twórcą systemu filozoficznego, który określono jako idealizm platoński. Wielką sławą do dnia dzisiejszego cieszą się „Dialogi” Platona. Pisma te to trzydzieści pięć dialogów, jak i „Listy”, które grupowane były w dziewięć tetralogii. Tylko niektóre z nich niestety uważa się współcześnie faktycznie za dzieło Platona. Dzieli się je również na trzy grupy ze względu na okres powstawania, a mianowicie na „Dialogi” wczesne, średnie oraz późne. Jego przemyślenia odnosiły się praktycznie do każdego aspektu ludzkiego życia i kosmosu.

Heraklit pochodził z Efezu. Żył na przełomie szóstego i piątego wieku przed naszą erą. Niektórzy określają go jako filozofa „ciemnego”, ponieważ swoje poglądy przedstawiał w formie aforyzmów. Był autorem pism kosmologicznych, teologicznych i politycznych. Był on prekursorem heglowskiej dialektyki. Uważał, ze stawanie się i przemijanie mają być najważniejszymi cechami bytu i nieprzerwanego ścierania się przeciwieństw. Jego teorię określa się jako wariabilizm lub herakliteizm. Najsłynniejszym powiedzeniem filozoficznym w jego wykonaniu było: „Wszystko płynie, nic nie stoi w miejscu”, czyli „panta rei Kai ouden menei”.