Inni filozofowie


Czasy starożytne były okresem kiedy rozwijały się naprawdę potężne i zaawansowane cywilizacje, zarówno jeśli chodzi o aspekty społeczne, prawne, gospodarcze oraz te związane z edukacją oraz filozofią. Szczególnie osiągnięcia greków i rzymian były tak daleko idące, że po upadku ich imperiów oraz spadku świetności odbudowanie dorobku zajęło prawie tysiąc lat ludziom z okresu nowożytnego. Na terenach tych działał szereg wybitnych myślicieli oraz właśnie filozofów, którzy posiadają mniejszy lub większy wpływ w wygląd dzisiejszej filozofii oraz poszczególnych nauk, gdyż to właśnie oni kładli pod nie podwaliny, a ich wnioski oraz obserwacje były w kolejnych wiekach rozwijane, modyfikowane i ewoluowały w całkowicie nowe formy. Niestety o nie każdym z nich posiadamy tak obszerną wiedzę jak o tych najpopularniejszych, możliwe, że duża część tych mniej znanych była o wiele bardziej wartościowszymi myślicielami, z powodu upływu lat jednak nigdy nie dowiemy się o tym jakie dzieła wychodziły spod ich rąk.

Heraklit z Efezu działał na przełomie wieku szóstego oraz piątego przed naszą erą. Przez swoich następców określany był mianem ciemnego, między innymi dlatego, że większość swych poglądów przedstawiał za pomocą aforyzmów, kosmologicznych pism, oraz tych o charakterze teologicznym jak i politycznym. Filozofia heraklita dała początek wielu nowym nurtom w zachodniej filozofii, odbicie wniosków do których dochodził heraklit znaleźć można między innymi u Platona, czy też Protagorasa. Twierdził on, że stawanie się i przemijanie to jedna z najważniejszych cech bytu i jest wynikiem ciągłego, nieprzerwanego ścierania się z sobą przeciwieństw. Zdarzenia każdego rodzaju stają się więc wynikiem napięcia, które powstaje pomiędzy tymi przeciwieństwa. Teoria ta zwana jest wariabilizmem, a najlepiej zobrazować można ją poprzez rzekę, jej wody bowiem ciągle się zmieniają płynąć. Jedna z najsłynniejszych sentencji filozofa to panta rhei, czyli wszystko płynie. Arche w filozofii heraklita przybiera postać ognia, który wiecznie żyje śmiercią wszystkich bytów, które w sobie spala. Niektórzy z interpretatorów tejże filozofii uważają, że ogień stał się zasadą świata, gdyż jego dynamika miała odzwierciedlać przemiany i obraz natury, który nas otacza. Ważna w tejże filozofii jest także rola mądrości, którą heraklit utożsamia z siłą kosmiczną, która jest nieprzebrana, niepojęta oraz nieodgadniona. Heraklit wychodząc od tych podstawowych założeń starał się odpowiadać na wszystkie pozostałe nurtujące go pytania dotyczące tego jaki jest sens ludzkiego życia, czy istnieją nadprzyrodzone zjawiska oraz istoty za nie odpowiedzialne oraz czy śmierć jest krańcem wędrówki człowieka.

Protagoras z Abdery był greckim filozofem, który działał na przestrzeni wieku piątego, obecnie zaliczany jest do grona sofistów. Tak naprawdę nie wiele wiadomo o jego działalności oraz dziełach. Najważniejsze i praktycznie jedyne pewne źródło, które jest mu poświęcone to dialog Platona o tytule Protagoras – uważanie go jednak za źródło historyczne jest od strony formalnej całkowicie niemożliwe. Filozof miał ponoć w zwyczaju wymawianie sentencji: „uczyń słabszy argument silniejszym”. W odróżnieniu od innych myślicieli nie starał się popisywać swoją wiedzą encyklopedyczną, ale skupiał się głównie na sztuce dyskusji, przemówieniach i tak dalej.

Epikur był filozofem urodzonym na greckiej wyspie Samos, uważany jest za twórcę nurtu filozoficznego, który od jego imienia nazwa epikureizmem. Był on jednym z najważniejszych filozofów jeśli chodzi o drugą fazę filozofii klasycznej, w której dominowały przede wszystkim zagadnienia życiowej filozofii, czyli rozważania na temat osiągnięcia stanu ataraksji oraz pełnego szczęścia. Jeśli chodzi o informacje związane z jego biografią to tak naprawdę nie wiemy o nim zbyt wiele, wiadomo jednak, że liczba jego dzieł łącznie wynosić mogła około trzystu, do dzisiaj zachował się jednak tylko kilka. Urodził się jak wcześniej wspomniano na wyspie samos jako potomek rodziny kolonistów. W wieku dziewiętnastu lat zostaje wysłany do Aten gdzie ma stać się jednym z żołnierzy armii i jednocześnie pobierać nauki w akademii platońskiej i liceum Arystotelesa. W szkoła tych nie mógł się już zetknąć z samymi założycielami, gdyż Platon umarł, a Arystoteles został wypędzony. W czasie kształcenia szczególnie zainteresował się systemem atomistycznym Demokryta i hedonizmem Arystypa. Po zakończeniu służby wojskowej oraz studiów rozpoczyna swoje podróże po kolejnych ateńskich koloniach. Wiadome jest na pewno, że w dwóch z nich zakłada szkoły filozoficzne. W ostatnich latach wieku czwartego posiadał już taki dorobek finansowy, że było go stać na zakup ogromnego domu w samych Atenach, w którym założył kolejną ze szkół filozoficznych.

Demokryt z Abdery żył na przełomie wieku piątego oraz czwartego przed naszą erą. Był myślicielem, podróżnikiem, naukowcem, a przede wszystkim filozofem. Prace Demokryta są dosyć liczne, powstało ich bowiem prawie sto i dotyczyły szerokiej gamy dziedzin zarówno nauk ścisłych, jak i humanistycznych oraz czysto technicznych. Do dzisiaj przetrwały jednak tylko i wyłącznie nieliczne ich fragmenty. Demokryt jest założycielem nurtu filozoficznego, który nazywa się atomizmem. Według niego prawdziwe poznanie pochodzi od zmysłów, ale jego osiągnięcie możliwe jest tylko poprzez umysł, który odróżnia złudzenie od rzeczywistości. Był on propagatorem stwierdzenia, że cały świat stworzony jest z mikroskopijnych i nie widocznych dla ludzkiego oka cząstek.

Arystryp to kolejny z greckich filozofów, który był jednocześnie uczniem Sokratesa. W wielu punktach pozostawał on wierny ideologii sofistów, powrócił nawet do ich obyczaju pobierania pieniędzy za naukę. W przeciwieństwie do innych myślicieli sobie podobnych wiódł żywot światowca. Uważany jest ta założyciela szkoły filozoficznej cyrenaików, którzy rozważali zagadnienia związane z przyjemnością. Doszli oni do sformułowania, że szczęście można osiągnąć poprzez jak największą ilości przyjemności zmysłowej. Arystyp jest odpowiedzialny także za stworzenie bardzo popularnej w ostatnich czasach doktryny hedonizmu, a jego hasłem przewodnim było stwierdzenie, że jedynym dobrem jest przyjemność, a złem przykrość. Człowiek w swoim życiu powinien więc dążyć do osiągania jak najczęściej zarówno fizycznych jak i duchowych psychicznych przyjemności, dawania upustu swoim rządzom na wszystkich płaszczyznach, co daje możliwość osiągnięcia szczęścia.

Gorgiasz był jednym z greckich filozofów, a co najważniejsze zaliczany jest do dzisiaj do dziesiątki najbardziej wybitnych mówców jeśli chodzi o całą antyczną Grecję. Uważa się go także za prekursora teorii sztuki oraz za jednego z czołowych przedstawicieli ideologii sofistycznej. Oprócz tego tworzył on pierwsze z form nihilizmu twierdząc, że człowieka otacza nicość, a nawet jeśli cokolwiek istnieje to Itak pozostaje niepoznawalne. Jego siła wymowy była tak duża, że umiał wpływać dzięki niej na sprawy bieżące, zachowania ludzi oraz ich decyzje, co z pewnością było bardzo przydatną cechą.