Malarstwo w renesansie


Renesansowe malarstwo jest dominującym w europie stylem na przełomie wieku piętnastego oraz szesnastego. Oficjalnie za miejsce jego powstania i rozwoju podawać będzie się tereny Włoch, które jednocześnie uważane są za kolebkę całego odrodzenia. W czasie renesansu tworzyli tac wybitni artyści jak Michał Anioł, Durer, da Vinci, Rafael Santi, Mategna i wielu, wielu innych tym właśnie podobnych. Czas odrodzenia w malarstwie to wiele przełomów oraz wprowadzania świeżych form, popularność zdobywa sobie między innymi proporcja oraz malowanie przestrzenne, powrót do czysto świeckiej tematyki obrazów, przy ciągle zachowanej bardzo mocno i ściśle tematyce sakralnej. Powstaje coraz więcej technik malarskich, gdzie artysta nie jest już ograniczony ścisłymi kanonami i może pozwolić sobie na drobne cały czas jednak już eksperymenty przy tworzeniu swoich dzieł. W ogóle praca ludzka zostaje być docenianą, gdzie człowiek jest artystą, a nie rzemieślnikiem, który tworzył przede wszystkim na bożą chwałę i na upodobanie Boga.

Tereny Włoch – Florencja, Rzym i Wenecja stają się miejscem, gdzie włoscy artyści na nowo odnajdują piękno sztuki antycznej. Rozpoczynają się prace malarskie nad aktami, postacie biblijne przedstawiane są całkowicie inaczej niż do tej pory. Również tematyka o zabarwieniu czysto mitologicznym staje się popularną. We Włoszech zaczyna kształtować się malarstwo portretowe i powstają prototypy popularnego w późniejszej sztuce baroku pejzażu. Istotną nowością było wynalezienie między innymi zbieżnej perspektywy i jej odmian, takich jak linearna oraz zbieżna. Portrety zaczęto malować na tle pejzaży, co jest potwierdzeniem bardzo silnego zwrotu sztuki i szczególnie malarstwa w kierunku natury. Wprowadzona zostaje technika sfumato, a światło na obrazach jest lekko zamglonym, przy jednoczesnym wykorzystaniu światłocienia. Oprócz tego tworzone są wielkogabarytowe dzieła, między innymi te w kaplicy sykstyńskiej, czy też w bazylice świętego Piotra, słynne ilustracje stworzenia świata i człowieka, przedstawienie ostatniej wieczerzy, pierwszych ludzi, najważniejszych z scen historycznych i religijnych, które ozdabiają ściany świątyń.

W ujęciu najszerszym perspektywa jest określeniem, które odnosić będzie się do architektury, malarstwa jak i także innych sztuk wizualnych, oznaczających sposób w jaki oddawana jest twójwymiarowość obiektów i przestrzeni na płaszczyźnie. Istnieć będzie kilka rodzajów perspektywy, a mianowicie linearna, barwna, powietrzna oraz odwrócona. W czasie renesansu miejsce miało wykształcenie się perspektywy linearnej, a następnie innych jej form przede wszystkim w malarstwie. Był to sposób oddawania głębi przy pomocy środkowego rzutu. Istotą perspektywy będzie rzutowanie wszystkich z punktów przestrzennych na płaszczyznę, czy też inne powierzchnie, względem danych punktów odniesienia, inaczej nazywanych także środkiem perspektywy. Taki sposób przedstawienia powoduje powstawanie obrazu, w którym oprócz pewnych z specyficznych sytuacji nie zostają zachowane prawdziwe wymiary i kąt w przestrzeni. Obraz ulegać będzie deformacji, charakterystyczne jest zmniejszanie się na obrazie przedstawianych elementów wraz z ich oddalaniem się od punktu obserwacji. Linie równoległe do siebie w perspektywie stają się zbieżne i spotykają w pewnym czysto teoretycznym punkcie. Konstrukcja perspektywy w malarstwie opierać będzie się właśnie na stosowaniu takowych punktów zbiegu, które dają możliwość wyznaczenia prawidłowego kształtu przedstawionych obiektów. Perspektywa jest najczęściej używanym i naturalnym dla człowieka sposobem jeśli chodzi o odwzorowanie przestrzeni na powierzchni, która jest płaską.

Renesans był okresem, w czasie którego swoje dzieła tworzyło wielu utalentowanych artystów i malarzy, którzy do dzisiaj uważani są za mistrzów swojej dziedzinie. Ci najbardziej rozpoznawalni to Michał Anioł, Rafael Santi, czy też da Vinci, jest to jednak tylko ułamek wspaniałych malarskich mistrzów tego okresu. Oprócz tego wymienić należy także Sandro Botticelli, Jana van Eycka, Durera, Hansa Holbeina i wielu, wielu innych tym właśnie podobnych. Akcenty polskie w tym przypadku nie są jak widać bardzo mocno zauważalne, jednak w naszym kraju także znajdowali się utalentowani twórcy sztuki renesansowej.

Postaci Michała Anioła chyba nikomu nie trzeba przybliżać, gdyż był to z pewnością jeden z największych i najbardziej rozpoznawalnych twórców epoki odrodzenia. Oprócz malarstwa, zajmował się on także rzeźbą, poezją i architekturą. Do jego najsłynniejszych dzieł zaliczymy wykonanie fresków w kaplicy sykstyńskiej, gdzie większość z nich wykonywał całkowicie sam. Wśród rzeźb natomiast do najpopularniejszych zaliczymy pietę, a z architektury, projekty kopuły bazyliki świętego Piotra. Jak widać był on więc szeroko uzdolnionym artystą, którego działalność powiązana była bezpośrednio z Bolonią, Florencją, a w ostatnim latach przede wszystkim z Rzymem. Swoje wykształcenie artystyczne pobierał w jednym z warsztatów malarskich, a w dziedzinie rzeźby kształcił się w pracowni florenckiego rzeźbiarza. Wbrew opiniom to nie Michał Anioł zaprojektował mundury watykańskiej gwardii szwajcarskiej, chociaż bardzo wiele mówi się na ten temat. Michał anioł urodził się w rodzinie należącej do kasty starych florenckich mieszczańskich rodów. W okresie niemowlęctwa przenosi się wraz z rodziną właśnie do Florencji. Jego ojciec zaczyna pełnić tam obowiązki burmistrza jednego z okolicznych miast.

Michał Anioł na samym początku wykazuje już bardzo szerokie zainteresowania różnymi dziedzinami sztuki. Pracuje nad posągiem herkulesa, gdzie dzieła tego obecnie nie można podziwiać gdyż zaginęło ono w wieku osiemnastym. Mimo prowadzenia cały czas aktywnych prac malarskich studiuje on anatomię i przeprowadza potajemne sekcje zwłok w jednym z szpitali za zgodą jednego z przeorów. W dowód wdzięczności natomiast rzeźbi on dla klasztoru drewniany krucyfiks, który jak się później okazuje jest jego jedynym dziełem wykonanym w drewnie. We Florencji zajmuje się on wykonaniem jednego z dzieł do katedry tam też się mieszczącej oraz posągów dwunastu apostołów.

Dawid jest z całą pewnością jedną z bardziej popularnych i rozpoznawalnych rzeźb Michała anioła, która przedstawiać będzie biblijnego Dawida bezpośrednio przed podjęciem decyzji o walce z goliatem. Uchodzić będzie za jedną z najważniejszych renesansowych rzeźb, a obok piety jest to największe dzieło tego artysty. Artysta w czasie tworzenia tejże rzeźby bardzo często spotykał się z krytyką zleceniodawcy, co zaczynało doprowadzać go do furii. Jeden z możnych florentyńczyków zarzucił mu między innymi, że posąg posiada krzywy nos. W momencie tym Michał anioł miał wziąć na rękę odrobinę pyłu marmurowego, dłuto i zacząć poprawiać nos Dawida. Rzeźba ta jest dosyć monumentalną, posiada bowiem ponad pięć metrów wysokości. Uderzać będzie w niej przede wszystkim doskonałości proporcji i dbałość o każdy z możliwych detali. Artysta postarał się nawet o to, aby widoczne były naczynia krwionośne.