Reformacja jest jednym z ruchów religijnych oraz społecznych, który zapoczątkowany został przez wszystkim dobrze znaną z historii postać, a mianowicie Marcina Lutra, co miało miejsce w wieku szesnastym. Głównym celem reformacji było odnowienie chrześcijaństwa. Ruch ten to reakcja na zjawiska o negatywnym zabarwieniu, które posiadały swoje miejsce w katolickich hierarchiach społecznych, a także stanowiły opozycję do katolickich doktryn dogmatycznych. Podwaliny pod wystąpienie Lutra pochodzą natomiast z działalności Jana Husa, który założył ruch husytów odgrywający bardzo ważną rolę w rozwoju całej reformacji. W jej wyniku wyłoniło się kilka nowych odmian chrześcijaństwa, przede wszystkim luteranizm, anglikanizm oraz kalwinizm, które do dzisiaj stanowią bardzo silne nurty wiary chrześcijańskiej. Ogólnie odłamy te zaliczać będziemy do protestanckich, od swoistego protestu przeciwko polityce i drodze obieranej przez kościół w wieku szesnastym właśnie. Bezpośrednio z reformacją kojarzyć będzie się nam kontrreformacja, czyli ruch kościoła katolickiego mający na celu przywrócenie pozycji tegoż kościoła.

Marcin Luter, który był jednym z augustiańskich mnichów całkowicie nie zgadzał się z częściom idei i praktyk w kościele katolickim, między innymi handlowanie odpustami, na które stać było rzecz jasna tylko bogatych, gdyż według niego zbawienie miało mieć miejsce z powodu łaski bożej, a nie dzięki działaniom instytucji kościoła. Efekt sprzeciwu to zawieszenie na drzwiach kościołach zamkowego w mieście Wittenberg listu, który wyjaśniał dlaczego według niego odpusty są bezsensowne oraz samo znaczenie pokuty. Mimo zabiegów, które prowadził Luter, na samym początku tak naprawdę nie wiele osób reagowało na jego postulaty, dopiero kiedy tezy rozesłane zostały pomiędzy jego przyjaciół, a ci zaczęli zajmować się ich upowszechnieniem nastąpił odzew. Jako pierwsi zareagowali humaniści z Rotterdamu. Wystąpili oni przeciwko nowinkom Lutra, Rzym także reaguje i wyznacza Lutrowi proces. Dochodzenie przeciwko Lutrowi zaowocowało wydaniem papieskiej buli, która jedna była pełna różnych sprzeczności i dowodziła, że Rzym nawet nie zadał sobie trudu zbadania sprawy od podstaw. Leon X w bulli tej domaga się od Lutra aby odwołał swoje nauki i ukorzył się przed Rzymem – jak wiadomo jednak mnich ignoruje papieża, w odwecie zakazano między innymi studiowania jego pism na niektórych z uniwersytetów. Luter w końcu zostaje wyklęty z kościoła katolickiego, a Leon X oficjalnie ogłasza kontrreformację. Reformator jednak nie płonie na stosie, miał bowiem bardzo potężnego protektora w osobie Fryderyka Mądrego. Nawet sam niemiecki cesarz nie odważył się nakazać wydania Rzymowi Lutra, gdyż swoją koronę zawdzięczał właśnie fryderykowi mądremu.

W wyniku procesu reformacyjnego miejsce miało wyłamanie się całkowicie nowych ruchów chrześcijańskich, gdzie do tych najpopularniejszych zaliczymy luteranizm, kalwinizm, anglikanizm oraz anabaptyzm. Twórcą luteranizmu jak sama nazwa wskazuje jest Marcin Luter, gdzie za podstawę przyjęte zostało pismo święte, sakramenty komunii i chrztu, głośne czytanie biblii, śpiewanie psalmów, a kościół sam w sobie staje się tanią instytucją w narodowym języku, a sama komunia udzielana jest pod dwoma postaciami. Luter neguje także nieomylność papieża, a sakrament spowiedzi, czy też płatne odpusty znosi, podobnież zresztą jak sam celibat. Twórcą anglikanizmu był natomiast Henryk VIII, który zbuntował się przeciwko papieżowi, gdy ten nie chciał udzielić mu rozwodu.

Luteranizm jest jedną z doktryn teologicznych oraz chrześcijańskim ruchem reformacyjnym, który jako dobrze wiadomo zapoczątkowany został przez Marcina Lutra. Jest to jednocześnie jeden z nurtów protestanckich i ewangelickich. Postulaty Lutra doprowadziły do tego, że nałożono na niego ekskomunikę w kościele katolickim, oprócz tego miał on zostać wydany władzom rzymskim, jednak tak się nie stało, posiadał on bowiem bardzo dużą przychylność najważniejszych możnowładców europejskich. Dąży on w końcu do założenia własnego ruchu religijnego, jakim jest właśnie luteranizm. Odrzuca on większość sakramentów, pozostając przy chrzcie i komunii, która udzielana jest w dwóch postaciach. Znosi książęcy celibat, a oprócz tego także spowiedź i płatne odpusty, negując ich sens. Za główny element nowego ruchu religijnego stawia pismo święte, a nie doktryny przyjmowane przez kościół oraz ludzi nim rządzących. Luteranizm na początku swej historii wywołuje wiele sporowi, doprowadza między innymi do wojny chłopskiej na niemieckich terenach.

Do głównych zasad luteranizmu zaliczyć będziemy mogli przede wszystkim odrzucenie tychże dogmatów, które przez kolejne wieki ustalane były przez kolejnych papieży, sobory, z wyjątkiem czterech pierwszych, dzięki czemu tylko i wyłącznie pismo święte jest źródłem objawienia. Głową kościoła nie jest tutaj papież, ale sam Jezus Chrystus, który pełni jednocześnie pośrednictwo przy ludzkim zbawieniu. Dla zbawienia najważniejszy jest wewnętrzny akt wiary. Wiara jest ufnością wobec Boga i posłuszeństwem wobec jego woli, a owocem wiary są dobre uczynki. Ewangelicy wierzyć będą w zbawienie usprawiedliwiającej łaski, która została człowiekowi dana bezinteresownie bez jakichkolwiek zasług przez samego Boga. Według Luteranów sakramenty będą znakami i świadectwem woli Boga. Uznawane są w tym przypadku jedynie dwa z nich, a mianowicie Chrzest i jednocześnie komunia święta, podawana w dwóch postaciach. Matka Jezusa otaczana jest szacunkiem jednak nie w takiej formie jak ma to miejsce w kościele katolickim i nie przyrównuje się jej do samego Boga. Luteranie odrzucać będą także kult świętych i modlitwa możliwa jest tylko do Boga.

Obecnie na świecie żyje ponad siedemdziesiąt milionów ludzi, którzy wyznawać będą luteranizm. Najwięcej znaleźć będzie można ich na kontynencie europejskim, jest ich tyle ile zamieszkuje obecnie Polskę. Następnie dosyć dużo jest ich w Afryce bo prawie dwadzieścia milionów, a Azji dziesięć, w Ameryce północnej osiem, w południowej natomiast zaledwie milion. Luteranizm będzie dominującym wyznaniem na północy Niemiec, oprócz tego w Danii, Islandii, Szwecji, Norwegii i wielu, wielu innych tym właśnie podobnych.

W Polsce żyć będzie obecnie tak naprawdę garstka bo niespełna sto tysięcy Luteranów, który należeć będą do kościoła ewangelickiego-augsburskiego w Rzeczpospolitej. Największe ich skupisko znajduje się na Śląsku cieszyńskim. Biskupem kościoła tego jest Janusz Jagucki, który z mocy urzędu biskupa jest jednocześnie prezesem Konsystorza. Kościół organizacyjne podzielony jest na sześć kolejnych diecezji, warszawską, cieszyńską, katowicką, wrocławską oraz pomorsko-wielkopolską, czy też diecezję mazurską. Są to jak widać więc bardzo duże i rozbudowane diecezje, nie znajdziemy w nich jednak szerokiej gamy kościołów czysto ewangelickich bardzo często są one pojedyncze, a jeśli nie ma ich w ogóle msze odprawiane są w zwyczajnych budynkach. Luteranizm zdobywa sobie cały czas coraz większą ilość wiernych, osoby odchodzące od wiary katolickiej są bowiem dzisiaj spotykane codziennie.