Z całą pewnością barok jest jednym z bardziej charakterystycznych momentów kultury europy zachodniej i środkowej w okresie nowożytnym. Czas jego rozkwitu to przede wszystkim okres pomiędzy szesnastym, a osiemnastym wiekiem. Obejmował on swoim zakresem każdy przejaw działalności zarówno artystycznej jak i tej literackiej, a oprócz tego także architekturę oraz filozofię. U podstaw baroku znajduje się przede wszystkim chęć sprzeciwu nadmiernemu klasycyzmowi znanemu nam dobrze z odrodzenia, a oprócz tego także głęboka religijność, mistycyzm oraz pewnego rodzaju niepokój dotyczący pośmiertnego życia. W czasie tym miejsce miało wykształcenie się i rozpowszechnienie dwóch bardzo popularnych obecnie nurtów filozoficznych, a mianowicie racjonalizmu oraz empiryzmu, gdzie ten pierwszy zakłada, że mądrość możliwa jest do uzyskania tylko i wyłącznie poprzez potęgę ludzkiego umysłu, empiryzm natomiast stawia przede wszystkim na poznanie doświadczalne, empiryczne, przy wykorzystaniu naszych zmysłów.

W czasie bardzo powszechne uznanie nadal należało do tradycyjnej chrześcijańskiej myśli, która jedynie wzbogacana byłą o nowe idee. Istniały jednak także odmienne filozofie, na przykład Blaise Pascal, twierdził, że człowiek jest tylko jedną z najwątlejszych trzcin w przyrodzie, za to jednak trzciną, która posiada swój własny umysł. Twierdził on także, że wierzenie w Boga jest dla jednostki ludzkiej opłacalne, obecnie definiowane jest to jako zakład Pascala. Wszystko filozofie jednak cały czas odnosiły się do osoby boskiej.

Renesans powstał z podwalin odrodzenia oraz manieryzmu na terenie Włoch w drugiej połówce wieku szesnastego. W wieku siedemnastym rozpowszechniony był już prawie na terenie całej Europy, chociaż jego najbardziej znaczącym i najsilniejszym ośrodkiem cały czas pozostawała Italia. W następnym stuleciu przekształcił się on w rokoko, później natomiast całkowicie ustąpił miejsca klasycyzmowi w większości dziedzin artystycznych oraz naukowych. Sama geneza słowa barok jest do końca nie wyjaśniona, niektórzy uważają, że pochodzi one od portugalskiego określenia, które w tłumaczeniu na polski oznaczać będzie ‘perłę, której kształt jest nierównym’. Do najważniejszych cech tego właśnie okresu zaliczyć będziemy mogli ogromne bogactwo środków w każdej z dziedzin sztuki, oryginalność, nawiązywanie do kultury ludowej, głęboka religijność ludzi, powrót do tematyk religijnych, ale także zarazem mitycznych. W swojej formie, barok przede wszystkim dążyć chciał do posiadania jak największego wpływu na swojego odbiorcę. Jeśli chodzi o samą treść, barok był konserwatywnym, chociaż w przypadku nauk przyrodniczych było inaczej.

W czasie baroku sztuka w większości swoją inspirację czerpała właśnie z religii. Będzie łączyło to się między innymi z ponownym umocnieniem przez Kościół Katolicki swojej pozycji, co miało miejsce w okresie kontrreformacji. Przede wszystkim klasztory licznie czerpały z bogactw jakie niósł z sobą barokowy styl i dawały mu specyficzny, sakralny wyraz. Istotne znaczenie posiadała w tym przypadku także duchowa kultura krajów czysto protestanckich, takich jak między innymi Holandia, czy też Niemcy oraz katolicko-protestanckich gdzie miejsce miały ciągłe spory ideologiczne. Religijność w tym czasie wiązała się bardzo ściśle z kolejnymi nurtami filozoficznymi, które wyrażały odczuwanie niepokoju oraz napięcie jeśli chodzi o skończoność, a nieskończoność i los człowieka po śmierci. Motyw, który często będzie pojawiać się w sztuce barokowej, nie tylko tej sakralnej będzie dlatego też wiązał się często z postacią śmierci, gdzie popularnością cieszyć będą się stare, średniowieczne motywy takie jak między innymi taniec śmierci, sąd ostateczny, liczne elementy eschatologiczne oraz ludzka marność i wiele, wiele innych. Motywy te często pojawiały się w dziełach literackich oraz sztuce przybierając archetypiczną postać i przypominając ludzi o śmierci, jej strasznej uniwersalności i traktowaniu każdego człowieka na równi, niezależnie od tego jaki jest jego status społeczny, ani tez materialny.

W sztuce oraz literaturze artyści stosowali wiele symboli, które miały w jakiś sposób symbolizować marność. Symboliczny wymiar przybierały na przykład lustra, czy też biżuteria, która odpowiadać będzie przemijaniu kobiecej urody oraz atrakcyjności oraz próżności. Zegary na przykład pokazywać mają upływ życia ludzkiego, przez co symbolizują nieuchronną śmiertelność, czasami występować będą w postaci klepsydry. Oprócz tego różnego rodzaju insygnia władzy takie jak korony, berła, przyłbice i hełmy oraz wiele, wiele innych oznaczają porządek panujący na doczesnym świecie oraz także to, że on przemija. Przeciwstawieniem do porządku świata ludzkiego jest świat niebieski. Motywy oraz symbole występują w prawie każdej dziedzinie życia, także świat fauny i flory będzie od nich się roił, także sprzęty gospodarstwa domowego posiadają swój szczególny wymiar.

Vanitas, czyli inaczej marność. Jest to jeden z motywów religijnych oraz artystycznych, który wiązać będzie się między innymi ze sztuką. Pojęcie posiada związek z jedną z myśli zapisanych w księdze Koheleta a mianowicie ‘Vanitas vanitatum et omnia vanitas’ co oznaczać będzie mniej więcej Marność nad Marnościami wszystko marność. Motyw ten najbardziej swój ślad pozostawił w epoce wieków średnich oraz w baroku, kiedy ludzie przeżywali swoistą fascynację procesem jakim jest śmierć, co przejawiało się między innymi w sztuce oraz literaturze. Marność często przedstawiana będzie przez artystów w formie martwej natury. Przedstawiać może ją wiele symboli, między innymi czaszki, elementy szkieletu ludzkiego, zepsute owoce oraz kwiaty, zegary, klepsydry, szereg instrumentów muzycznych i wiele, wiele innych tym właśnie podobnych. Przesłanie ma przede wszystkim na celu uświadomienie widzowi, że życie oraz radość z niego płynąca jest tylko nic nie znaczącą chwilą, która prędzej, czy później i tak przeminie. Ludzie czasów baroku twierdzili, że muzyka w momencie swojego powstawania natychmiast umiera, a to z powodu jej efemeryczności.