Epoka renesansu


Renesans jest okresem historycznym w Europie, który znany także jest pod nazwą odrodzenia. Obejmował on przede wszystkim wiek piętnasty oraz szesnasty, chociaż w różnych miejscach Europy były to okresy inne. Przez ludzi żyjących oraz tworzyć w tym okresie nazywany był on czasem odrodzenia sztuk oraz nauk po ciemnych wiekach średnich, które przez ówczesnych humanistów uważane były za zmarnowane i takie, które nic nie wniosły do historii oraz kultury Europy. Odrodzenie oznaczać będzie także zwrócenie się i fascynację sztuką oraz kulturą antyku, gdzie znaleźć będziemy mogli wiele odwołań do starożytnych twórców przede wszystkim z antycznej Grecji czy też Rzymu. Renesans wydał na świat wiele wspaniałych osobistości, takich jak między innymi Leondardo da Vinci, Marcin Luter, Krzysztof Kolumb i wielu, wielu innych. Był to okres kiedy po raz pierwszy załamaniu ulegał władza kościelna. Ludzie zaczęli otwarcie mówić co nie podobna im się w instytucji Kościoła, zaczęły powstawać nowe oraz odrębne wyznania chrześcijańskie takie jak między innymi kalwinizm, czy też protestantyzm.

Renesans, podobnie jak wszystkie inne epoki kulturowe rozpoczynały się w naszym kraju z lekkim opóźnieniem, czasami nawet stuletnim. Odrodzenie było jednak czasem rozkwity polskiej kultury. W czasie tym państwo polsko-litewskie było dużym oraz silnym, które znaczyło się na międzynarodowej scenie, a włoskie wpływy, które spowodowały także przyciągnięcie na nasze tereny renesansu nasiliły się w momencie ślubu Zygmunta Starego z Boną. W czasie tym do polski zaczęli przybywać sławni myśliciele oraz poeci, architekci oraz światłe osoby. Powstawać zaczęły pierwsze uniwersytety.

Wielu filozofów, którzy tworzyli w czasach renesansu uważało swoją działalność za jeden z najbardziej radykalnych i najbardziej odczuwalnych przełomów intelektualnych to badacze współczesnego okresu nie będą wcale podzielać do końca tej oceny. Przełomy filozoficzne miejsce miały trochę wcześniej, a mianowicie w momencie odrodzenia logiki oraz w wiekach późniejszych. Filozofia renesansowa jest natomiast tylko i wyłącznie przejściowym stadium pomiędzy filozofią wieków średnich, a filozofią nowożytną. Do głównych poglądów oraz prądów filozoficznych tego okresu zaliczyć będziemy mogli przede wszystkim humanizm, scholastykę oraz renesansową filozofię przyrody. Humanizm rozwijał się przede wszystkim we Włoszech i najczęściej przybierał formy zbliżone do platonizmu. Jedną z najbardziej charakterystycznych cech filozofii renesansowej jest chęć ścisłego trzymania się tego co było dorobkiem szkół starożytnych, wierne ich naśladownictwo. W niektórych przypadkach przybierało to przesadne formy. Filozofie przede wszystkim popierali platonizm, który interpretowany był w unikatowym sposób. Tak naprawdę filozofię renesansu będziemy mogli więc opisać prosto jako odświeżenie tego co twierdzili antyczni filozofowie, z dodaniem wątków odpowiadających filozofom renesansowym i z pominięciem tych niewygodnych.

W architekturze renesans był swoistym odzwierciedleniem poglądów filozoficznych zaczerpniętych bezpośrednio z świata antycznego. Renesans otwiera erę nowożytną w sztuce i trwa od schyłku samego średniowiecza, do początków baroku. Architektura czysto renesansowa swój początek czerpie z słonecznej Italii, kraju który najmocniej odczuwał wpływy kultury romańskiej. Prąd intelektualny oświecenia ulegał cały czas nieustannemu rozwojowi a architektura tamtych czasów zaczynała być coraz bardziej powszechnie uznawana jako jedna z troczyć działalność architekta jako indywiduum, a nie jako anonimowej jednostki działającej na chwałę Boga. Dookoła nas spotkać będziemy mogli wiele różnego rodzaju budowli, które powstawały w myśl tych renesansowych. Duża ich grupa jest odzwierciedleniem zamysłów architektów antycznych gdzie spotkamy się z charakterystycznymi dla antyku planami budowy budynku oraz elementami wystroju.

Odrodzeniowa architektura z pewnością posiadać będzie szereg różnego rodzaju cech. Przede wszystkim zauważalny będzie wzrost zainteresowania przede wszystkim budownictwem czysto świeckim. Mimo ciągłego budowana ogromnej liczby nowych kościołów powstaje coraz więcej budynków, które mają na celu zaspokajania potrzeb ludzi tutaj, na ziemi. Z roku na rok wzrastać będzie liczba budowanych pałaców, rezydencji, ale także budynków użyteczności publicznej, z których mogą korzystać wszyscy. Budynki te cechować będzie kilka aspektów, przede wszystkim zwartość planu budowy, prostota wykonania, czytelność i harmoniczność bryły, która wyraźnie oparta zostaje na ziemi, gdzie budynki nie sprawiają już wrażenia, że odgrywają się od niej i wznoszą ku górze, jak miało to miejsce między innymi w gotyku. Będzie to przede wszystkim podkreślała sama kompozycja, w której przeważają linie poziome. Cała płaszczyzna posiada specyficzny rytm, który nadawany jest przez schody, gzymsy i balustrady, które sprawiają wrażenie łuków, wygiętych lekko w jedną stronę. Architekci zaczęli także coraz więcej uwagi zwracać na to, czy stworzone przez nich budowle współgrają i komponują się z otoczeniem, tak aby nie były z byt kontrastowymi do otaczającego ich świata.

Mimo zwiększonego zainteresowania na budowle czysto świeckie budownictwo sakralne, cały czas było przeważającym. Ulubioną formą większości architektów w tym okresie był kościół, który mieścił się na centralnym planie, chociaż zdarzały się także i inne formy. W przypadku planów centralnych najpopularniejszym rozwiązaniem było to, które opierało się o plan greckiego krzyża, wieloboku, czy też koła. Takowe zwarte oraz symetryczne formy najlepiej odzwierciedlały poszukiwanie kształtów, które jak najbardziej zbliżone byłyby do pełni doskonałości, którą starano się osiągnąć. Budowle kryte są przeważnie kopułami posiadającymi odpowiednie wsparcia, czy też konstruowane na planie kwadratu i ścięte po bokach, gdzie takowe sklepienia nazywać będzie żaglowymi. Popularnym stało się także budowanie bezpośrednio przy kościołach kaplic grobowych, gdzie składani byli zmarli po śmierci, jednak jeszcze przed ceremonią pogrzebu.