Style malarskie


W całej historii malarstwa wyróżnia się wiele jego stylów. Określa się tym mianem różnice między poszczególnymi sposobami malowania, a więc nakładania pędzla, ciągnięcia kreski, odpowiednich farb, tematów itp. Wielokrotnie style te uzależnione były również od epoki, w której były one popularne, wykonywane, w których powstawały. Zazwyczaj wynikały one z nowatorskiej inicjatywy określonego malarza, artysty, który pragnął stworzyć coś zupełnie odmiennego od dotychczasowo obowiązujących zasad i panującej mody. Wyróżnić można wiele różnego typu style malarskie, jak chociażby: rokoko, symbolizm, impresjonizm, ekspresjonizm, fowizm, postimpresjonizm, kubizm, abstrakcjonizm, surrealizm, dadaizm, nurty dwudziestego wieku i wiele innych. Nawet współcześnie ciągle powstają coraz to nowe styl malarskie, o których z pewności za kilkanaście lat będzie się uczyć w szkołach. Należy też zaznaczyć, że w większości powstają one z przypadku bądź podczas eksperymentowania przez danego artystę, poszukiwania nowych sposobów ekspresji, przekazywania własnych treści.

Rokoko – Tym mianem określa się styl z końca siedemnastego i pierwszej połowy osiemnastego wieku. Często określany jest również jako znacznie lżejsza wersja baroku. Posiada w sobie między innymi owe barokowe bogactwo stylu, jednakże jednocześnie porusza niezwykle błahą tematykę. Najczęściej w stylu rokoko znaleźć można jasne, delikatnie malowane sceny z życia codziennego, a szczególnie z życia poszczególnych fragmentów dworu królewskiego. Przez samą epokę trochę zapomniany, jednakże odnaleziony i uznany za wyjątkowy w późniejszych epokach.

Symbolizm – Powstał we Francji i Belgii. Pochodzi z drugiej połowy dziewiętnastego wieku. Jest swoistym odzewem na naturalizm. W większości tego typu malarstwa główną ideą malarzy było ukazywanie najważniejszych, ale jednocześnie ogólnoludzkich problemów psychologicznych, treści metafizycznych, które można pojąć tylko i wyłącznie poprzez emocje, podświadomość i intuicję. Głównymi środkami ich wyrazów stały się symbole, skróty, abstrakcyjne znaki. Głównymi przedstawicielami byli między innymi: Gustave Moreau, de Chavannes, Paul Gauguin, Vigeland, Klimt wśród zagranicznych, a wśród Polaków – Mehoffer, Malczewski i Wyspiański. Wielokrotnie wspomina się również o twórczości Muncha, którego styl rozwinął się poprzez dzieła Gauguina i jego następców – Serusiera oraz Denisa.

Impresjonizm – Z początku rozwijał się typowo tylko i wyłącznie w Europie, a dopiero po kilkunastu latach przeniósł się również na grunt amerykański. Kolebką jest Francja w drugiej połowie dziewiętnastego wieku. Pierwszymi byli artyści z Atelier Gleyere oraz Academie Suisse. W końcu zerwali oni z akademizmem i stworzyli zupełnie nowy nurt malarskich. Przede wszystkim impresjonizm charakteryzuje się dążeniem do uwiecznienia chwilowych doznań zmysłowych, niezwykle ulotnych momentów. Brak jest tutaj zagłębiania się w problemy egzystencjalne, ogólnoludzkie. Stawia się tutaj na typową ulotność chwil i towarzyszących im emocji. Głównymi elementami jest tutaj indywidualna wizja, subiektywność, emocjonalność. Odrzucone zostały tematyki biblijne, literackie, historyczne bądź mitologiczne, a skupiono się na dniu codziennym, na zwykłym życiu normalnego człowieka. Twórcami impresjonizmu byli: Manet, Monet, Renoir, Degas oraz Pissarro. Głównymi przedstawicielami impresjonizmu byli: Cassatt, Edgar Degas, Pissarro, Monet, Boudin, Renoir, a w Polsce Pankiewicz i Podkowiński.

Ekspresjonizm – Po raz pierwszy termin ten został użyty w 1901 roku przez francuskiego malarza J. A. Herve’iego. Określił on tym terminem cykl swoich obrazów, które wystawione zostały w „Salonie Niezależnych”. Na dobre zakorzenił się ten styl na początku dwudziestego wieku, głównie w Niemczech, jednakże swoimi korzeniami sięga nawet końca dziewiętnastego wieku i takich twórców, jak van Gogh, Munch, Ensor czy Gauguin. Styl ten charakteryzuje się głównie niezwykłą wprost wyrazistością, siłą działania na każdego odbiorcę z osobna, jak i wszystkich jednocześnie, na niezwykle emocjonalną sferę psychiki każdego. Wykorzystuje się tutaj deformację, ostro zarysowane kontury przedmiotów. Przede wszystkim sztuka ta ma na celu przedstawienie uczuć, emocji artysty. Jest to totalne przeciwieństwo naturalizmu i mieszczaństwa. Dlatego też stosuje się tutaj przede wszystkim niezwykle wyraźny i sugestywny kolor, barwy kontrastowe, ważniejsza jest forma od treści, paroksyzm, deformacja, siła, patos, oszczędność w przedmiotach, koncentracja na określonych emocjach i doznaniach. Głównymi przedstawicielami, oprócz wymienionych wcześniej, byli Oskar Kokoschka, Egon Schiele, a w Polsce Zamoyski, Panieńsk, Hulewicz, Wroniecki i inni.

Kubizm – Styl ten przede wszystkim rozwinął się we Francji na początku dwudziestego wieku. Znany jest w malarstwie, ale również i w rzeźbie. Głównymi twórcami byli Picasso oraz Braque. Z początku rozwijał się typowy kubizm, o którym wszyscy słyszeliśmy, a w którym przeważały kształty geometryczne, które układały się w postacie i całe sceny. Było to w momencie, gdy prekursorzy kubizmu pracowali osobno. W momencie, gdy ich twórczość zetknęła się, pojawiały się też obrazy z powklejanymi kawałkami gazet, tapet, kawałków papieru itp. Przede wszystkim właśnie kubizm, jako jedyny w historii, tak radykalnie i znacząco zerwał z kanonami sztuki, z jej dotychczasowymi osiągnięciami. Kubizm miał za zadanie zdefiniować na nowo rzeczywistość poprzez zastosowanie geometryzacji, syntezy i odrzucenia perspektywy. Każdy element, postać, przedmiot najpierw zawsze były geometryzowane, a potem rozbijane na małe walce, stożki, kule, prostopadłościany itp. Innymi znaczącymi przedstawicielami tego nurtu byli: Picabia, Metzinger, Gleizes, Leger oraz Gris. Należy przyznać, że kubizm stał się podwaliną do rozwijania się takich stylów, jak futuryzm, konstruktywizm czy ekspresjonizm.