August Comte


August Comte uważany będzie przede wszystkim za twórcę socjologii. Oprócz tego zajmował się on bardzo aktywnie filozofią. Uważał on że nauki socjologiczne powinny stanowić nowy nurt w naukach ścisłych. Stworzył jednocześnie własny z systemów, który nazwał filozofia pozytywną, przede wszystkim w celach zwalczania negatywnej filozofii oświeceniowej – negatywną była ona oczywiście w jego prywatnym odczucie. Dla Comte nowa dyscyplina miała stać się najważniejszą z wszystkich dotychczasowych nauk. Zajmowała się ona przede wszystkim strukturami społecznymi, które już istnieją oraz przemianami, które zachodzą w społeczeństwie, przy jednoczesnym zaznaczeniu, że same te przemiany są o wiele ważniejsze. Jest on odpowiedzialny także za sformułowanie prawa tak zwanych trzech stadiów. Teoria ta opierała się o ewolucjonizm i głosiła, że świat w swoich dziejach przechodzi trzy kolejne stadia rozwoju intelektualnego, czyli teologiczne, metafizyczne oraz naukowe, czy też inaczej mówiąc pozytywne. W stadium teologicznym ludzie wierzyli, że podstawę wszystkie stanowi Bóg, następny okres to ciągłe przypisywanie niektórych procesów metafizycznym zjawiskom.

August Comte urodził się w jednej z francuskich miejscowości, a mówiąc dokładniej w Montpellier. Studiował na początku w jednej z paryskich szkół politechnicznych, jednak swoich studiów na tejże właśnie uczelni nie kończy. Zamieszkuje następnie na stałe w Paryżu, gdzie dorywczo zajmować będzie się udzielaniem korepetycji z matematyki oraz innych przedmiotów ścisłych. Szybko jednak kończą mu się środki do życia i popada w skrajną biedę, udaje mu się jednak z niej wyjść po czasie i z niemałym trudem. Mimo, że był on osobą, która posiadała wybitne zdolności nigdy nie udało mu się znaleźć miejsca pomiędzy wykładowcami akademickimi, nie dopuszczono go do tychże właśnie funkcje. Wkrótce żeni się z Caroline, jednak zaraz potem, po niespełna dwóch latach biorą rozwód. Od roku 1844 związany jest z kolejną piękna damą, znajomość ta jednak jest krótkotrwałą z powodu choroby i szybkiej śmierci ukochanej. Pod koniec lat czterdziestych wieku dziewiętnastego inicjuje on tak zwaną religię ludzkości. Umiera w Paryżu pod koniec lat pięćdziesiątych tegoż właśnie wieku z powodu przerostów na wątrobie, a jego zwłoki znajdują się do dzisiaj na jednym z paryskich cmentarzy. Comte żył w przekonaniu, że niezbędna jest reforma nauki, a jego planu obejmowały przede wszystkim stosunki społeczne i podejście do religii. Do jego głównego dzieła zaliczyć będziemy mogli składające się z sześciu tomów i wydawane na przestrzeni kilkunastu lat dzieło o tytule Kurs filozofii pozytywnej, a plany reform społecznych i religijnych zawarte zostały w kolejnym z dzieł. W 1817 udaje mu się objąć posadę sekretarza jednego z polityków, z którym współpracować będzie przez następne siedem lat.

Poglądy oraz ideologią którą głosił Comte składa się z dwóch części, a mianowicie wcześniejszej, która stała się istotą późniejszego pozytywizmu oraz późniejszej dotyczącej przede wszystkim władzy totalitarnej i dyktatury. Pierwsza część posiadała bardzo szerokie oddziaływanie, szczególnie na terenie Francji i wielkiej Brytanii gdzie Comte spotkał się z entuzjazmem jednych z najwybitniejszych francuskich uczonych. Druga część natomiast była już bardziej niszową i spotykała się z mniejszą ilością zwolenników.

Comte odpowiedzialny jest za nakreślenie podstaw do stworzenia filozofii pozytywistycznej, z resztą jest tym, który stworzył samo pojęcie pozytywizmu. Filozofia jego uznawana była za pozytywną przede wszystkim dlatego, że miała poruszać kwestie rzeczywistych przedmiotów, czyli wszystkich tych, które dostępne są dla naszego umysłu. Oprócz tego rozważała, tematy które można uznać za pożyteczne, które miały służyć polepszeniu standardów życia. Oprócz tego filozofia ta ograniczała się do tychże zagadnień, o których można uzyskać pewną i rzetelną wiedzę, w której nie wkradnie się błąd. Oprócz tego filozofia ta zwana była pozytywną gdyż zajmowała się ścisłymi kwestiami i nie ograniczała się tylko i wyłącznie do samej krytyki. W ujęciu samego Comte filozofem pozytywnym mógł być każdy, wystarczało, że rozumiał on że nauki z zakresów przyrodniczych tworzą doskonały wzór dochodzeń naukowych i który posługiwać będzie się tylko badaniami z zakresu czysto faktycznych. Filozof zwany pozytywnym oprócz tego unikał będzie tworów tak zwanych abstrakcyjnych i postara się je zastąpić konkretami. Inspiracja Comte pochodziła przede wszystkim od przyrodników i uczonych, którzy dokonywali szeregu przemyśleń w zakresie empiryzmu oraz metodologii. Pewne ze swoich idei zawdzięczać będzie on także filozofom francuskiego oświecenia, a w głównej mierze d’Alembertowi.

August Comte twierdził że jego filozofia pozytywistyczna będzie bezpośrednio wiązała się z kolejnymi stadiami ewolucji, których wyróżnił trzy. Pierwsza z nich, czyli faza teologiczna próbowała wyjaśniać zjawiska poprzez odwołanie się do nadprzyrodzonych istot, czy też Boga. W kolejnej fazie natomiast, zwanej metafizyczną, ludzie wyjaśniają zachodzą zjawiska poprzez pojęcia co najmniej abstrakcyjne i spekulację, która najczęściej odrywana była od rzeczywistości i konkretów. Ostatnia z faz, do której dążył świat i sam Comte to faza pozytywna, czy też naukowa. W jej przypadku ludzie formułują twierdzenia, które da się poprzeć naukowymi faktami. W tej fazie ludzie mają możliwość ustalania i przewidywania faktów, które wcześniej były nieznane.

Pozytywizm jest jednym z popularniejszych nurtów filozoficznych, pod który pod waliny kładł słynny filozof oraz ojciec socjologii, a mianowicie August Comte. Następnie ten system myślowy rozwijany był przez H. Spencera, a następnie kontynuowany pod nazwą pozytywizmu logicznego. Pozytywizm w swej formie przede wszystkim będzie podkreślał ogromną rolę czysto empirycznej wiedzy i badań naukowych. Oprócz tego odrzuca w pełni metafizykę, która jest niedokładną spekulacją i religię, traktując ją jako formę zabobonu, który opiera się na niepotwierdzonych i fikcyjnych zdarzeniach. Element pozytywizmu to w bardzo wielu przypadkach także ewolucjonizm, a samym wzorem doskonałej naukowości w przypadku pozytywizmu powinny stać się nauki przyrodnicze. Sam Comte uważał, że socjologia (obecnie przecież nauka w pełni humanistyczna i społeczna) miałaby stać się główną i najważniejszą z nauk i jednocześnie zostać zaklasyfikowana do grupy nauk ścisłych.

Jest to jedna ze szkół filozoficznych, która powstała w oparciu o pierwotną formę pozytywizmu w pierwszym okresie wieku dwudziestego. Jej założycielem był mieszkający w Wiedniu naukowiec, a mianowicie Moritz Schlick, który budował swoje poglądy pod silnymi wpływami innych z myślicieli. Przez bardzo długi okres czasu pod wpływem tejże szkoły działały inne szkoły pozytywistyczne, między innymi realiście ze szkół brytyjskich, jednak w ostateczności oba z tych systemów filozoficznych poszły w całkowicie innych kierunkach i obecnie ich historia nie jest już wspólną. Pozytywizm logiczny stawać będzie na empiryczne poznanie.